Τεράστιο είναι το κυκλοφοριακό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα στην Λεμεσό όπου κάθε χρόνος που περνά το πρόβλημα μεγαλώνει πάρα πολύ περισσότερο.
Όπως ανέφερε δε ο κ. Γιάννης Τσουλόφτας υποψήφιος Προέδρος του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης η Λεμεσός θα «παραλύσει» λόγω κυκλοφοριακού, το 2027 και
απελπιστικότατη είναι η κατάσταση σε όλους τους κόμβους, από το πρωί από τις 07:30-09:00, και από τις 14:30-18:00 το απόγευμα το πρόβλημα είναι τεράστιο»
Πως φτάσαμε ως εδώ είναι πολλοί οι λόγοι, όπως οι Κυβερνητικές υπηρεσίες είναι σχεδόν όλες στο κέντρο της Πόλις. Το κλείσιμο σχεδόν όλων των Τραπεζών στην ύπαιθρο, η εγκατάσταση του ΤΕΠΑΚ πάλι στο Ιστορικό Κέντρο της Λεμεσού ενω ο αρχικός σχεδιασμός του ήταν να γίνει στο Πεντάκωμο
Η βασική αιτία όμως που έχει παραλύσει και πολλές άλλεςωυπηρεσίες, όπως το Γεσύ όπου μπορείς να πάρεις ραντεβού σε ιδιωτικό ιατρό μετά και από έξι μήνες στις πρώτες βοήθειες γίνεται το αδιαχώρητο παρά τις υπερπροσπάθειες του Ιατρικού και παραϊατρικό προσωπικό.
Όλα τα πιο πάνω μαζί και με άλλλα προβλήματα, έχουν προκύψει από την αδυναμία των αρμοδίων να βρουν λύσεις παρά τις δεκάδες επιτροπές και τα δεκάδες πορίσματα που έβγαλα δεν πρόσφερα τίποτα.
Τα προβλήματα αυτά έχουν δημιουργηθεί από τον υπερπληθυσμό που έχουμε στην Λεμεσό και στα περίχωρα της. Δεν φτιάχτηκε το οδικό δίκτυο για τόσο μεγάλο αριθμό κατοίκων ούτε και για τις πιο πάνω υπηρεσίες που αδυνατούν να εξυπηρέτηση τόσο μεγάλο αριθμό κατοίκους.
Όσες μελέτες και αν γίνουν και όσες και αν εφαρμοστούν, αν δεν μειωθεί ο αριθμός των Αλλοδαπών, η επιστροφή στις Χώρες τους για όλους τους παράνομους που διαμένου στο έδαφος της Δημοκρατίας, η αποκέντρωση των Κυβερνητικών Υπηρεσιών και Πανεπιστημίων, είναι σαν να ανοίγετε μία τρυπά στο νερό.
(Το άθρο αυτό ξαναδημοσιεύθηκε πριν πέντε χρόνια, όμως αν δεν βρεθούν οι λύσεις θα το ξανγράψουμε και μετά από πέντε χρόνια)
C.V.
Πέντε πανίσχυροι Περιφερειάρχες - Ποιες θα είναι οι αρμοδιότητες τους.
Πέραν των συνενώσεων των Δήμων και των περιφερειακών συμπλεγμάτων προκύπτει και ένας καινούργιος θεσμός αυτός του Περιφερειάρχη, δηλαδή του Προέδρου του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης.
Μια θέση η οποία γίνεται παραδεκτό ότι είναι πανίσχυρη και για την θέση αυτή προσδίδουν ιδιαίτερη σημασία όλα τα κόμματα αφού ουσιαστικά ο Περιφερειάρχης «θα ελέγχει» όλους τους Δήμους και τις κοινότητες της επαρχίας του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η θέση του Περιφερειάρχη (Πρόεδρος Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης) θα είναι αιρετή και θα ψηφίζεται από όλους τους πολίτες της αντίστοιχης επαρχίας του. Ας δούμε όμως τα καθηκοντα και τις αρμοδιότητες του.
Καθηκοντα και αρμοδιότητες
Οι πέντε νέοι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης δημιουργούνται όπως είναι γνωστό με την μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα έχουν υπό την ευθύνη τους την ενοποίηση των υπηρεσιών που παρέχουν σήμερα τα Συμβούλια Υδατοπρομήθειας, τα Συμβούλια Αποχετεύσεων καθώς και Συμβούλια Εκμετάλλευσης Χώρων Διάθεσης ή Αξιοποίησης Οικιακών Αποβλήτων(από το 2029).
Παράλληλα στους νέους Οργανισμούς μεταφέρεται η αδειοδότηση της ανάπτυξης (πολεοδομικές άδειες και άδειες οικοδομής) από τα Επαρχιακά Γραφεία Πολεοδομίας, τους Δήμους και τις Επαρχιακές Διοικήσεις, αντίστοιχα, στους πέντε (5) αυτούς Οργανισμούς.
Ο Πρόεδρος κάθε Συμβουλίου εκλέγεται από τους εκλογείς της οικείας εκλογικής περιφέρειας ενώ το κάθε Συμβούλιο θα απαρτίζεται από τον Πρόεδρο και από δεκαέξι (16) μέλη, περιλαμβανομένου του Αντιπροέδρου, δέκα (10) εκ των οποίων προέρχονται από τα οικεία Δημοτικά Συμβούλια και τα οικεία Κοινοτικά Συμβούλια.
Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου (Περιφερειάρχης) θα έχει μεταξύ άλλων τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
Μια θέση η οποία γίνεται παραδεκτό ότι είναι πανίσχυρη και για την θέση αυτή προσδίδουν ιδιαίτερη σημασία όλα τα κόμματα αφού ουσιαστικά ο Περιφερειάρχης «θα ελέγχει» όλους τους Δήμους και τις κοινότητες της επαρχίας του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η θέση του Περιφερειάρχη (Πρόεδρος Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης) θα είναι αιρετή και θα ψηφίζεται από όλους τους πολίτες της αντίστοιχης επαρχίας του. Ας δούμε όμως τα καθηκοντα και τις αρμοδιότητες του.
Καθηκοντα και αρμοδιότητες
Οι πέντε νέοι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης δημιουργούνται όπως είναι γνωστό με την μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα έχουν υπό την ευθύνη τους την ενοποίηση των υπηρεσιών που παρέχουν σήμερα τα Συμβούλια Υδατοπρομήθειας, τα Συμβούλια Αποχετεύσεων καθώς και Συμβούλια Εκμετάλλευσης Χώρων Διάθεσης ή Αξιοποίησης Οικιακών Αποβλήτων(από το 2029).
Παράλληλα στους νέους Οργανισμούς μεταφέρεται η αδειοδότηση της ανάπτυξης (πολεοδομικές άδειες και άδειες οικοδομής) από τα Επαρχιακά Γραφεία Πολεοδομίας, τους Δήμους και τις Επαρχιακές Διοικήσεις, αντίστοιχα, στους πέντε (5) αυτούς Οργανισμούς.
Ο Πρόεδρος κάθε Συμβουλίου εκλέγεται από τους εκλογείς της οικείας εκλογικής περιφέρειας ενώ το κάθε Συμβούλιο θα απαρτίζεται από τον Πρόεδρο και από δεκαέξι (16) μέλη, περιλαμβανομένου του Αντιπροέδρου, δέκα (10) εκ των οποίων προέρχονται από τα οικεία Δημοτικά Συμβούλια και τα οικεία Κοινοτικά Συμβούλια.
Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου (Περιφερειάρχης) θα έχει μεταξύ άλλων τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
- Εκπροσωπεί το Συμβούλιο σε όλες τις επίσημες σχέσεις αυτού και ενώπιον τωνδικαστηρίων και οποιασδήποτε αρχής της Δημοκρατίας.
- κατευθύνει τις δράσεις του Συμβουλίου για την υλοποίηση των σχεδίων και προγραμμάτων του.
- ετοιμάζει την ημερήσια διάταξη των συνεδριών του Συμβουλίου και συγκαλεί τις συνεδρίες αυτές.
- προεδρεύει των συνεδριών του Συμβουλίου
- εκτελεί τις αποφάσεις του Συμβουλίου, διά του Γενικού Διευθυντή·
- Υπογράφει ή εξουσιοδοτεί οποιοδήποτε υπάλληλο του Συμβουλίου να υπογράφει οποιαδήποτε άδεια ή έγγραφο χορηγείται ή εκδίδεται με βάση τον παρόντα Νόμο ή οποιονδήποτε άλλο Νόμο ή οποιουσδήποτε Κανονισμούς που εκδίδονται με βάση τους Νόμους αυτούς, βάσει των οποίων μεταβιβάζονται αρμοδιότητες και εξουσίες στον Επαρχιακό Οργανισμό Αυτοδιοίκησης.
- υπογράφει τα πρακτικά των συνεδριάσεων του Συμβουλίου στις οποίες έχει προεδρεύσει
- ασκεί κάθε άλλη αρμοδιότητα ή εξουσία η οποία του ανατίθεται δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου ή οποιουδήποτε άλλου Νόμου ή Κανονισμού που εκδίδεται με βάση τους Νόμους αυτούς, βάσει των οποίων μεταβιβάζονται αρμοδιότητες και εξουσίες στον Επαρχιακό Οργανισμό Αυτοδιοίκησης.
- Σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος του Πρόεδρου, τον αναπληρώνει ο Αντιπρόεδρος και, σε περίπτωση απουσίας και των δύο, αναπληρώνονται από το γηραιότερο μέλος του Συμβουλίου.
Πολιτικό marketing ή
στοιχειώδης
στρατηγική επικοινωνίας
Ένα πάγιο διαχρονικό ερώτημα που απασχολεί όλους εκείνους που άμεσα ή έμμεσα εμπλέκονται με την πολιτική διαδικασία είναι: «Πώς οι κατευθύνσεις του marketing και της επικοινωνίας θα έχουν αποτελεσματικό πεδίο δράσης στο χώρο της πολιτικής».
Ορισμένα αντίστοιχα ερωτήματα άρχισαν ταυτόχρονα να «παρουσιάζονται» και σε μας τους ίδιους προσπαθώντας να μπούμε στη θέση ενός πολιτικού προσώπου:
- Είναι το ίδιο να διαφημίζεις προϊόντα με πολιτικά κόμματα και υποψηφίους;
- Ποια είναι τα κοινά σημεία και ποιες οι διαφορές;
- Ποιες οι ιδιαιτερότητες της επικοινωνίας στο πολιτικό marketing;
- Υπάρχουν πραγματικοί “image makers” και ποια η αποτελεσματικότητά τους;
- Ακολουθώντας τις συμβουλές του “image maker” ή του συμβούλου επικοινωνίας, τι πιθανότητες επιτυχίας έχω;
- Μέχρι ποίου σημείου μπορώ να αλλάξω τον εαυτό μου ακολουθώντας τις συμβουλές των ειδικών;
- Πρέπει να ακολουθώ κατά πόδας τις έρευνες και τις δημοσκοπήσεις;
- Οι πολιτικές μου θέσεις σε ποιο βαθμό πρέπει να επηρεάζονται ή να τροποποιούνται ανάλογα με τις επιθυμίες των ψηφοφόρων ή τα αποτελέσματα των ερευνών και δημοσκοπήσεων;
- Τι πρέπει να προσέχω στις δημόσιες ομιλίες, κ.λπ.;
Το πολιτικό marketing αποτελεί «εποχιακό φαινόμενο» ή ένα μόνιμο εργαλείο;
Έχουν γραφτεί πολλά βιβλία για την πολιτική, αρκετά λιγότερα για το πολιτικό marketing και την επικοινωνία, κανένα όμως δεν δίνει μια ολοκληρωμένη απάντηση σε όλα τα πιο πάνω σχεδόν «μεταφυσικά» ερωτήματα.
Θα προσπαθήσουμε λοιπόν, όχι βέβαια να δώσουμε τις απαντήσεις σε όλα αυτά, αλλά να μεθοδεύσουμε το όλο θέμα σε κάποιες κατηγορίες που πιστεύουμε ότι ο ασχολούμενος με την πολιτική και το πολιτικό marketing θα πρέπει να έχει υπόψη του:
Α. Το πολιτικό marketing
Κανόνας απαράβατος θα πρέπει να είναι κατά την άποψή μου το αξίωμα: Άλλο η πολιτική και άλλο το πολιτικό marketing.
Η πολιτική είναι η παραγωγή ιδεών και ιδεολογικών στοιχείων στο επίπεδο της θεωρίας και η εφαρμογή των ιδεών και των πολιτικών αποφάσεων στο επίπεδο της πρακτικής.
Τα πολιτικό marketing είναι η μέθοδος που ακολουθείται για την προβολή και προώθηση των ιδεών, οραμάτων, προγραμμάτων και έργων της πολιτικής (ορίζοντες, στόχους, στρατηγικές, μηνύματα και προγράμματα με απώτερο στόχο την «εκλογή»). Σε μεγάλο βαθμό το πολιτικό marketing ταυτίζεται με την πολιτική επικοινωνία.
Θα πρέπει να αναφέρουμε εδώ και την απαραίτητη διαφοροποίηση που πρέπει να υπάρχει μεταξύ πολιτικού και κοινωνικού “marketing”. Συχνά αυτά τα δύο ταυτίζονται. Στην πραγματικότητα αποτελούν δύο διαφορετικές λειτουργίες, καθώς και το κοινωνικό marketing λειτουργεί για την προώθηση αγαθών, αξιών, ιδεών, για την πληροφόρηση μέτρων ή ρυθμίσεων, ακόμα και για τη βελτίωση συμπεριφορών σε τομείς που αφορούν το κοινωνικό σύνολο.
Αν δεχτούμε λοιπόν ότι το πολιτικό marketing είναι μια αντίστοιχη λειτουργία με όλα τα στοιχεία του marketing όπως αυτό λειτουργεί σε μια καταναλωτική αγορά και δεν είναι μόνο μια άλλη έκφραση της πολιτικής επικοινωνίας, τότε οδηγούμαστε σε συμπεράσματα που διαστρεβλώνουν το ρόλο και την ουσία της πολιτικής. Και να γιατί: Ας προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τα 4 βασικά συστατικά του marketing (αν και η εξέλιξη του marketing σήμερα τα έχει καταχωρίσει, κατά ορισμένες θεωρίες, σε 11), προσπαθώντας να δούμε την εφαρμογή τους στην πολιτική:
Το κύριο συμπέρασμα όμως είναι ότι το πολιτικό marketing και πολιτική επικοινωνία ταυτίζονται. Σε αντίθετη περίπτωση δεν θα μιλούσαμε για πολιτικό marketing, αλλά για την ίδια την πολιτική, διαστρεβλώνοντας έτσι το ρόλο και τη φύση της.
Ένα άλλο συμπέρασμα είναι ότι ούτε το πολιτικό marketing διαμορφώνει πολιτική ούτε ο πολιτικός φορέας ή τα πολιτικά πρόσωπα θα πρέπει να περιμένουν από το πολιτικό marketing να ορίσει σε ποιες κατευθύνσεις θα προχωρήσει η πολιτική πράξη.
Αυτό είναι καθαρά δική τους δουλειά!
Αυτό όμως που θα πρέπει να περιμένει η πολιτική από το πολιτικό marketing ή την πολιτική επικοινωνία είναι το πώς (ίσως και το πότε) αυτά που ορίζει η πολιτική πράξη θα γίνουν πιο αποτελεσματικά, πιο κατανοητά, πιο διεισδυτικά, πιο ελκυστικά, πιο αποδεκτά στο ευρύτερο δυνατό κοινό. Αυτό πραγματικά είναι η δουλειά του πολιτικού marketing.
Ευτυχώς ή δυστυχώς, όμως, αυτές οι δύο ξεχωριστές λειτουργίες είναι νομοτελειακά ενωμένες.
Β. Οι κατηγορίες των ενδιαφερομένων
Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι μιλάμε για 2 ξεχωριστές κατηγορίες ενδιαφερομένων. Η μία είναι η εφαρμοσμένη επικοινωνιακή πολιτική του πολιτικού φορέα (κυβέρνηση, κόμμα, παράταξη, οργανισμός, κ.λπ.). Η άλλη είναι αυτή του πολιτικού προσώπου.
Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι έχουμε πολλές κατηγορίες «υποψηφίων» ή ακόμη καλύτερα πολιτικών προσώπων. Ας προσπαθήσω μια κατηγοριοποίηση:
Α. Οι εν ενεργεία πολιτικοί:
Πρώτης γραμμής αξιωματούχοι:
- Πρόεδρος κυβέρνησης, αρχηγοί κομμάτων
- Υπουργοί, υφυπουργοί, δήμαρχοι.
Β. Εκλεγμένοι:
- Βουλευτές - Δημοτικοί σύμβουλοι.
Γ. Οι κατέχοντες δημόσια αξιώματα:
Διοικητές οργανισμών, κ.λπ.
Δ. Οι «προβαλλόμενοι» μέσω του αξιώματος ή της θέσης που κατέχουν:
- Ως συνδικαλιστές
- Σε επαγγελματικές ενώσεις
- Σε ιδρύματα και συλλόγους (κοινωφελείς, αθλητικούς, πολιτιστικούς).
Ε. Οι υποψήφιοι (πολιτευτές) που δεν κατέχουν πολιτικά εκλεγμένη θέση, αλλά και επαγγελματίες, επιχειρηματίες, διευθυντικά στελέχη επιχειρήσεων, δημόσια πρόσωπα, κ.λπ.
Οπωσδήποτε, κάθε μία από αυτές τις κατηγορίες έχει τις ιδιαιτερότητές της! Κάτω από το πρίσμα των ιδιαιτεροτήτων αυτών θα λειτουργήσει συνεπώς και ο σχεδιασμός του πολιτικού marketing.
Γ. Ο ρόλος των συμβούλων
Το γεγονός ότι οι λειτουργίες της πολιτικής και του πολιτικού marketing ή πολιτικής επικοινωνίας είναι νομοτελειακά ενωμένες δημιουργεί ιδιαίτερες απαιτήσεις από τους επικοινωνιακούς συμβούλους (Συμβούλους Διαφήμισης, Δημοσίων Σχέσεων, “Image Makers”, κ.λπ.).
Στην πραγματικότητα ο ρόλος του συμβούλου επικοινωνίας δεν πρέπει επ’ ουδενί λόγο να ταυτίζεται ή να συγχέεται με αυτόν τον «πολιτικών» ή του πολιτικού συμβούλου.
Και η διάκριση είναι σαφής, όπως αναλύθηκε και πιο πριν, γιατί ο ρόλος του πολιτικού είναι η διαμόρφωση πολιτικής και ο ρόλος του πολιτικού συμβούλου είναι να προωθεί και προβάλλει την πολιτική αυτή όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά.
Συχνά περιμένει ο πολιτικός από τον σύμβουλο/μάγο να του βρει εκείνες τις λύσεις, ιδέες, μαγικές λέξεις κ.λπ. με τις οποίες θα κερδίσει τις εκλογές ... και πολύ συχνά με το ελάχιστο οικονομικό κόστος.
Κατά τη διάρκεια της συνεργασίας τους όμως, ενίοτε δημιουργούνται και άλλες σκέψεις.
Τι σκέπτεται λοιπόν ο σύμβουλος για τους πολιτικούς;
- Περιμένουν θαύματα από μένα ...
- Δεν ξέρουν τι ακριβώς θέλουν ...
- Δεν γνωρίζουν τι μπορώ να τους προσφέρω ...
- Με χρησιμοποιούν μόνο σε περίοδο εκλογών ...
- Είναι απείθαρχοι, ανοργάνωτοι, ανοιχτοί «σε κολακείες και φήμες», παντογνώστες ...
Τι σκέπτεται όμως και ο πολιτικός για τον σύμβουλο;
- Πώς διασφαλίζομαι για το αποτέλεσμα;
- Μου τρώει χρόνο και εγώ πνίγομαι ...
- Τι ξέρει αυτός από πολιτική;
- Θέλει να μου φάει τα λεφτά ...
- Είναι απόλυτος, πιεστικός...
Ως συμπέρασμα «Ο γνήσιος πολιτικός δεν είναι προϊόν των ΜΜΕ και των δημοσίων σχέσεων» και ο πολιτικός, κακό προϊόν για διαφήμιση
Δ. Τα πρέπει και τα δεν πρέπει
Είναι απαραίτητο να αναφερθούμε τι πρέπει να αποφεύγει το πολιτικό marketing ή καλύτερα η πολιτική επικοινωνία και στο τι θα πρέπει να επιδιώκει.
Βασικές αδυναμίες αποσπασματικής πολιτικής επικοινωνιακής τακτικής:
- Εμφανή συμπτώματα πολιτικής απεραντολογίας.
- Συγκεχυμένα και ασαφή επαναλαμβανόμενα πολιτικά συνθήματα που μάταια επιδιώκουν να διεγείρουν το κοινό.
- Συνειδητή, βεβιασμένη προσπάθεια επιβολής των πολιτικών θέσεων για ταυτόχρονη αντίληψη, κατανόηση, αποδοχή και ενέργεια (ει δυνατόν) από πλευράς κοινού.
Τι εξασφαλίζει την πιο αποτελεσματική επικοινωνιακή προσέγγιση:
- Το στοιχείο της διαφορετικότητας που πρέπει να χαρακτηρίζει τις θέσεις, απόψεις και προτάσεις.
- Η τακτική υιοθέτησης φρασεολογίας, κωδικών, μηνυμάτων, συνθημάτων και λέξεων που προκαλούν συναισθηματική διέγερση και ψυχικό επηρεασμό.
- Ανίχνευση, επεξεργασία και δημιουργία συγκριτικών πλεονεκτημάτων.
- Διασφάλιση ομοιομορφίας και ομοιογένειας στον «απανταχού εκφραζόμενο» πολιτικό λόγο.
Επιλογή της Στρατηγικής " timing" αναφορικά με τη διατύπωση πολιτικών θέσεων, τη διοργάνωση πολιτικών εκδηλώσεων, ημερίδων, κ.ά.
Ε. Πολιτική επικοινωνία
Τα βήματα για να φθάσουμε σε μια αποτελεσματική πολιτική επικοινωνία είναι:
- Πολιτικές θέσεις.
- Πολιτικός λόγος.
- Καθορισμός στρατηγικής.
- Τα μηνύματα.
- Διαδικασία μεταφοράς μηνυμάτων (ενέργειες επικοινωνίας).
- Βελτίωση και προβολή της «εικόνας».
- Οργάνωση και Υποδομή.
Πρόγραμμα και χρονοδιάγραμμα ενεργειών (γιατί όχι και προϋπολογισμός).
Ας προσπαθήσουμε πολύ σύντομα να κάνουμε μια μικρή διαδρομή με τα βήματα αυτά.
- Εν αρχήν ην ... η πολιτική και οι θέσεις της. Αν δεν υπάρχει αυτό δεν θα είχαμε λόγο να προχωρήσουμε πιο κάτω, ακόμη και να γράψουμε το άρθρο αυτό.
- Εν αρχήν ην όμως και ... ο λόγος.
Ο πολιτικός λόγος
Ο πολιτικός λόγος διακρίνεται:
α) σε αυτόν που αναλύεται θεωρητικά και έχει ιδεολογικές διαστάσεις.
β) σε αυτόν που αφορά τη διαμεσολαβητική εφαρμογή του: λέξεις, έννοιες, μηνύματα και μέσα μεταφοράς του (ΜΜΕ, κ.λπ.) και τέλος
γ) στην «επαγγελματική» έκφρασή του μέσα και έξω από το Κοινοβούλιο από τον ίδιο τον πολιτικό φορέα, ή τον πολιτικό.Επειδή όμως άλλο ο λόγος ... κι άλλο τα λόγια θα πρέπει να ορίσουμε τους όρους. Χωρίς όρους συμβάλλουμε στην ασυνεννοησία και στην ασάφεια. Και αυτό έχει δυσάρεστες επιπτώσεις και στην πολιτική, αλλά και στην κοινωνία.
Ο πολιτικός λόγος, λοιπόν, σημαίνει εκείνο τον ιδιαίτερο τρόπο που οι πολιτικοί χειρίζονται το λόγο για να δικαιολογήσουν ή περιγράψουν πολιτικές πράξεις ή πολιτικές θέσεις. Ο τρόπος όμως που οι πολιτικοί χειρίζονται το λόγο αυτό, μπορεί να είναι αφελής, πρωτόγονος, υβριστικός, κουτοπόνηρος, ψευδής, αλλά και διαφοροποιημένος, εμπνευσμένος, συναισθηματικός, ορθολογικός, ηθικός, ειλικρινής.
Πότε αυτός ο λόγος χαρακτηρίζεται ως «ξύλινος»;
Όταν η μορφή της γλώσσας που εκφράζει το λόγο αυτό, χρησιμοποιεί περίτεχνα ίσως φραστικά σχήματα με ελάχιστη αναλυτική και συνθετική δυνατότητα. Γλώσσα που συχνά περιέχει αόριστα τα πάντα, χωρίς να δεσμεύει συγκεκριμένα για τίποτα. Γλώσσα που έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν με γλωσσικές και νοηματικές σταθερές που επαναλαμβάνονται επί χρόνια, έχοντας χάσει το νόημα και τη «φλόγα» τους.
Η ερώτηση προς όποιον μας ακούει, «πες μου τι κατάλαβες και τι αισθάνθηκες», είναι η καλύτερη μέθοδος να ελέγξουμε το «ξύλινο» ή μη της γλώσσας μας!
- Ανάλυση περιβάλλοντος.
- Ανταγωνισμός. Στοιχεία ποιοτικών και ποσοτικών ερευνών.
- Ισχυρά και ασθενή σημεία. Ευκαιρίες και απειλές.
- Επιλογή κατηγοριών κοινού τα οποία θα προσεγγισθούν.
- Ορισμός ποσοτικών και ποιοτικών στόχων.
- Εναλλακτικά σενάρια.
Το μυστικό για τη διαμόρφωση του σωστού μηνύματος είναι να απαντάει θετικά στις εξής ερωτήσεις:
Είναι απλό;
Είναι σαφές;
Είναι συνεκτικό;
Είναι περιεκτικό;
Όσον αφορά τη μορφή του θα πρέπει να απαντήσουμε θετικά:
Προκαλεί προσοχή;
Προκαλεί ενδιαφέρον;
Δεν προκαλεί την αισθητική! ...
Όπως είναι φυσικό, σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του μηνύματος παίζουν η σημειολογία και οι συμβολισμοί, που πάντα θέλουμε, χωρίς όμως πάντα να το καταφέρνουμε, να προκαλούν τους κατάλληλους συνειρμούς.
Γιατί έχουμε όχι μόνο να διαλέξουμε αλλά να συνδυάσουμε και να διαμορφώσουμε:
Έχει γίνει πολύς λόγος για τους περίφημους “image makers”. Κι όμως δεν είναι τίποτα άλλο από επαγγελματίες της επικοινωνίας που χρησιμοποιούν την «κοινή λογική»! Τι εννοώ; Σίγουρα ο “image maker” δεν διαμορφώνει πολιτικό λόγο, βοηθά όμως τον πολιτικό να κάνει αυτό που κάνει ή έκανε ο καθένας μας πριν πάει σ’ ένα πάρτι. Δηλαδή να θέλει να κάνει καλή εντύπωση, ίσως και για να γοητεύσει έναν ή μία, εκπρόσωπο του άλλου φύλου ...
Δηλαδή στάση σώματος, χειρονομίες, έκφραση προσώπου, φωνή, ντύσιμο ...
«Να γέρνεις το κεφάλι προς τον ακροατή, μη σταυρώνεις τα χέρια και να χαμογελάς», λένε οι ειδικοί της γλώσσας του σώματος. Χρήσιμα είναι όλα αυτά, όπως και η ευγενική συμπεριφορά ή η καλαίσθητη εμφάνιση ... Αρκούν όμως; Μπορεί ο εσωστρεφής να γίνει με μιας εξωστρεφής ή να πείσει ότι έχει γίνει; Μάλλον όχι ...
Σίγουρα είναι πολύ χρήσιμες οι κατευθύνσεις αυτής της μορφής. Σίγουρα δεν είναι όσο συχνά φαίνονται επιφανειακές. Είναι όμως ένα ακόμα λιθαράκι στο οικοδόμημα που αποτελεί την ολοκληρωμένη πολιτική επικοινωνία …
Απαραίτητο όμως στοιχείο για το οικοδόμημα είναι η …
Η οργάνωση, εμφάνιση και λειτουργία των χώρων του πολιτικού ή του πολιτικού φορέα (γραφείων, κ.λπ.).
Η επιλογή άξιων, δραστήριων, δημιουργικών και μεθοδικών συνεργατών.
Η συμπεριφορά των συνεργατών.
Η υποδομή σε υλικό και εξοπλισμό.
Η πληροφόρηση, η πρόσβαση σε πηγές, σε αρχεία.
Η διαρκής ενημέρωση και κωδικοποίηση της πληροφορίας.
Χωρίς όλα αυτά αχρηστεύεται το σύνολο σχεδόν των προηγούμενων βημάτων.
Και κάποιες απαραίτητες διευκρινίσεις:
- Άλλο λοιπόν ο πολιτικός λόγος και άλλο οι αφορμές για επικοινωνία που τις εκμεταλλεύεται ο έξυπνος και διορατικός πολιτικός.
- Άλλο η στρατηγική επικοινωνίας και άλλο η επικοινωνία που επιβάλλουν διάφορα θέματα που προκύπτουν και δεν έχουν ενταχθεί στην προγραμματισμένη στρατηγική.
Ο πιο κατάλληλος επίλογος για το άρθρο αυτό είναι ο οκτάλογος του αποτελεσματικού «επικοινωνιακού» πολιτικού:
- Έχω λόγο και ξέρω ότι ο λόγος μου θα κριθεί αν είναι πειστικός, αν είναι διαφοροποιημένος, αν είναι ειλικρινής και αν είναι ουσιαστικός.
- Με νοιάζει να «αρέσω», να έχω ωραία εμφάνιση, ωραίες κινήσεις, ενδιαφέρουσα γλώσσα.
- Λέω απλά αυτό που αισθάνομαι, χωρίς δικαιολογίες και υπεκφυγές. Κι αυτό με διαφοροποιεί.
- Προσπαθώ να είμαι ενημερωμένος. Διεξάγω έρευνες. Είμαι ενήμερος για τις ανάγκες και τις διαθέσεις του κοινού, αλλά και για την πραγματική διάσταση των πραγμάτων. Είμαι οργανωμένος, μεθοδικός και λειτουργώ βάσει προγράμματος.
- Αδιαφορώ για το πολιτικό κόστος. Το πολιτικό κόστος είναι ένας μύθος. Μετά από λίγο οι περισσότεροι θα συμφωνούν μαζί μου …
- Κάνω επιλογές. Σε τελευταία ανάλυση πάντα θα υπάρχουν και κάποιοι δυσαρεστημένοι. Κανένας δεν κατάφερε να ευχαριστεί όλο τον κόσμο.
- Ο συμβιβασμός είναι η «τέχνη» της πολιτικής όχι η ουσία. Δεν συγχέω τον πολιτισμένο τρόπο έκφρασης και τις τακτικές κινήσεις με το στόχο μου. Ο στόχος αυτός πρέπει να διαφαίνεται ότι με συνοδεύει σε κάθε μου κίνηση.
- Είμαι ο εαυτός μου. Το μυαλό μπορεί να δουλεύει, αλλά ο εαυτός μου και τα αισθήματά μου δεν αλλάζουν. Μέσα από αυτό μεταφέρω τη «φλόγα» μου, το «στίγμα» μου, τα «μηνύματά» μου!
CV
Ορισμένα αντίστοιχα ερωτήματα άρχισαν ταυτόχρονα να «παρουσιάζονται» και σε μας τους ίδιους προσπαθώντας να μπούμε στη θέση ενός πολιτικού προσώπου:
- Είναι το ίδιο να διαφημίζεις προϊόντα με πολιτικά κόμματα και υποψηφίους;
- Ποια είναι τα κοινά σημεία και ποιες οι διαφορές;
- Ποιες οι ιδιαιτερότητες της επικοινωνίας στο πολιτικό marketing;
- Υπάρχουν πραγματικοί “image makers” και ποια η αποτελεσματικότητά τους;
- Ακολουθώντας τις συμβουλές του “image maker” ή του συμβούλου επικοινωνίας, τι πιθανότητες επιτυχίας έχω;
- Μέχρι ποίου σημείου μπορώ να αλλάξω τον εαυτό μου ακολουθώντας τις συμβουλές των ειδικών;
- Πρέπει να ακολουθώ κατά πόδας τις έρευνες και τις δημοσκοπήσεις;
- Οι πολιτικές μου θέσεις σε ποιο βαθμό πρέπει να επηρεάζονται ή να τροποποιούνται ανάλογα με τις επιθυμίες των ψηφοφόρων ή τα αποτελέσματα των ερευνών και δημοσκοπήσεων;
- Τι πρέπει να προσέχω στις δημόσιες ομιλίες, κ.λπ.;
Το πολιτικό marketing αποτελεί «εποχιακό φαινόμενο» ή ένα μόνιμο εργαλείο;
Έχουν γραφτεί πολλά βιβλία για την πολιτική, αρκετά λιγότερα για το πολιτικό marketing και την επικοινωνία, κανένα όμως δεν δίνει μια ολοκληρωμένη απάντηση σε όλα τα πιο πάνω σχεδόν «μεταφυσικά» ερωτήματα.
Θα προσπαθήσουμε λοιπόν, όχι βέβαια να δώσουμε τις απαντήσεις σε όλα αυτά, αλλά να μεθοδεύσουμε το όλο θέμα σε κάποιες κατηγορίες που πιστεύουμε ότι ο ασχολούμενος με την πολιτική και το πολιτικό marketing θα πρέπει να έχει υπόψη του:
Α. Το πολιτικό marketing
Κανόνας απαράβατος θα πρέπει να είναι κατά την άποψή μου το αξίωμα: Άλλο η πολιτική και άλλο το πολιτικό marketing.
Η πολιτική είναι η παραγωγή ιδεών και ιδεολογικών στοιχείων στο επίπεδο της θεωρίας και η εφαρμογή των ιδεών και των πολιτικών αποφάσεων στο επίπεδο της πρακτικής.
Τα πολιτικό marketing είναι η μέθοδος που ακολουθείται για την προβολή και προώθηση των ιδεών, οραμάτων, προγραμμάτων και έργων της πολιτικής (ορίζοντες, στόχους, στρατηγικές, μηνύματα και προγράμματα με απώτερο στόχο την «εκλογή»). Σε μεγάλο βαθμό το πολιτικό marketing ταυτίζεται με την πολιτική επικοινωνία.
Θα πρέπει να αναφέρουμε εδώ και την απαραίτητη διαφοροποίηση που πρέπει να υπάρχει μεταξύ πολιτικού και κοινωνικού “marketing”. Συχνά αυτά τα δύο ταυτίζονται. Στην πραγματικότητα αποτελούν δύο διαφορετικές λειτουργίες, καθώς και το κοινωνικό marketing λειτουργεί για την προώθηση αγαθών, αξιών, ιδεών, για την πληροφόρηση μέτρων ή ρυθμίσεων, ακόμα και για τη βελτίωση συμπεριφορών σε τομείς που αφορούν το κοινωνικό σύνολο.
Αν δεχτούμε λοιπόν ότι το πολιτικό marketing είναι μια αντίστοιχη λειτουργία με όλα τα στοιχεία του marketing όπως αυτό λειτουργεί σε μια καταναλωτική αγορά και δεν είναι μόνο μια άλλη έκφραση της πολιτικής επικοινωνίας, τότε οδηγούμαστε σε συμπεράσματα που διαστρεβλώνουν το ρόλο και την ουσία της πολιτικής. Και να γιατί: Ας προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τα 4 βασικά συστατικά του marketing (αν και η εξέλιξη του marketing σήμερα τα έχει καταχωρίσει, κατά ορισμένες θεωρίες, σε 11), προσπαθώντας να δούμε την εφαρμογή τους στην πολιτική:
- Προϊόν: Στο επιχειρηματικό marketing το προϊόν διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες και τις προοπτικές της αγοράς. Στο πολιτικό marketing δεν υπάρχει προϊόν που περιμένει να διαμορφωθεί, απλούστατα γιατί το προϊόν είναι η πολιτική θεωρία που δεν περιμένει από κανένα marketing να τη διαμορφώσει!
- Διάθεση: Στο επιχειρηματικό marketing το προϊόν προωθείται στα κανάλια διανομής για να φθάσει στα χέρια του αγοραστικού κοινού. Στο πολιτικό marketing δεν υφίσταται καν τέτοια κατηγορία.
- Τιμή: Σαφώς δεν υπάρχει τέτοιο θέμα ώστε να συγκριθεί η εφαρμογή του στο πολιτικό και στο επιχειρηματικό marketing.
- Προώθηση – Προβολή: Στην περίπτωση αυτή ταυτίζονται οι εφαρμογές του επιχειρηματικού με του πολιτικού marketing στην προσπάθεια και των δύο στην καλύτερη δυνατή προβολή των προϊόντων/υπηρεσιών από την μια πλευρά και των ιδεών, οραμάτων, θέσεων, προγραμμάτων και της πολιτικής πράξης από την άλλη. Περιττό βέβαια να αναφέρουμε ότι και τα δύο (επιχειρηματικό και πολιτικό marketing) θέτουν στόχους, ορίζουν στρατηγικές και χρησιμοποιούν μεθοδολογίες.
Το κύριο συμπέρασμα όμως είναι ότι το πολιτικό marketing και πολιτική επικοινωνία ταυτίζονται. Σε αντίθετη περίπτωση δεν θα μιλούσαμε για πολιτικό marketing, αλλά για την ίδια την πολιτική, διαστρεβλώνοντας έτσι το ρόλο και τη φύση της.
Ένα άλλο συμπέρασμα είναι ότι ούτε το πολιτικό marketing διαμορφώνει πολιτική ούτε ο πολιτικός φορέας ή τα πολιτικά πρόσωπα θα πρέπει να περιμένουν από το πολιτικό marketing να ορίσει σε ποιες κατευθύνσεις θα προχωρήσει η πολιτική πράξη.
Αυτό είναι καθαρά δική τους δουλειά!
Αυτό όμως που θα πρέπει να περιμένει η πολιτική από το πολιτικό marketing ή την πολιτική επικοινωνία είναι το πώς (ίσως και το πότε) αυτά που ορίζει η πολιτική πράξη θα γίνουν πιο αποτελεσματικά, πιο κατανοητά, πιο διεισδυτικά, πιο ελκυστικά, πιο αποδεκτά στο ευρύτερο δυνατό κοινό. Αυτό πραγματικά είναι η δουλειά του πολιτικού marketing.
Ευτυχώς ή δυστυχώς, όμως, αυτές οι δύο ξεχωριστές λειτουργίες είναι νομοτελειακά ενωμένες.
Β. Οι κατηγορίες των ενδιαφερομένων
Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι μιλάμε για 2 ξεχωριστές κατηγορίες ενδιαφερομένων. Η μία είναι η εφαρμοσμένη επικοινωνιακή πολιτική του πολιτικού φορέα (κυβέρνηση, κόμμα, παράταξη, οργανισμός, κ.λπ.). Η άλλη είναι αυτή του πολιτικού προσώπου.
Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι έχουμε πολλές κατηγορίες «υποψηφίων» ή ακόμη καλύτερα πολιτικών προσώπων. Ας προσπαθήσω μια κατηγοριοποίηση:
Α. Οι εν ενεργεία πολιτικοί:
Πρώτης γραμμής αξιωματούχοι:
- Πρόεδρος κυβέρνησης, αρχηγοί κομμάτων
- Υπουργοί, υφυπουργοί, δήμαρχοι.
Β. Εκλεγμένοι:
- Βουλευτές - Δημοτικοί σύμβουλοι.
Γ. Οι κατέχοντες δημόσια αξιώματα:
Διοικητές οργανισμών, κ.λπ.
Δ. Οι «προβαλλόμενοι» μέσω του αξιώματος ή της θέσης που κατέχουν:
- Ως συνδικαλιστές
- Σε επαγγελματικές ενώσεις
- Σε ιδρύματα και συλλόγους (κοινωφελείς, αθλητικούς, πολιτιστικούς).
Ε. Οι υποψήφιοι (πολιτευτές) που δεν κατέχουν πολιτικά εκλεγμένη θέση, αλλά και επαγγελματίες, επιχειρηματίες, διευθυντικά στελέχη επιχειρήσεων, δημόσια πρόσωπα, κ.λπ.
Οπωσδήποτε, κάθε μία από αυτές τις κατηγορίες έχει τις ιδιαιτερότητές της! Κάτω από το πρίσμα των ιδιαιτεροτήτων αυτών θα λειτουργήσει συνεπώς και ο σχεδιασμός του πολιτικού marketing.
Γ. Ο ρόλος των συμβούλων
Το γεγονός ότι οι λειτουργίες της πολιτικής και του πολιτικού marketing ή πολιτικής επικοινωνίας είναι νομοτελειακά ενωμένες δημιουργεί ιδιαίτερες απαιτήσεις από τους επικοινωνιακούς συμβούλους (Συμβούλους Διαφήμισης, Δημοσίων Σχέσεων, “Image Makers”, κ.λπ.).
Στην πραγματικότητα ο ρόλος του συμβούλου επικοινωνίας δεν πρέπει επ’ ουδενί λόγο να ταυτίζεται ή να συγχέεται με αυτόν τον «πολιτικών» ή του πολιτικού συμβούλου.
Και η διάκριση είναι σαφής, όπως αναλύθηκε και πιο πριν, γιατί ο ρόλος του πολιτικού είναι η διαμόρφωση πολιτικής και ο ρόλος του πολιτικού συμβούλου είναι να προωθεί και προβάλλει την πολιτική αυτή όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά.
Συχνά περιμένει ο πολιτικός από τον σύμβουλο/μάγο να του βρει εκείνες τις λύσεις, ιδέες, μαγικές λέξεις κ.λπ. με τις οποίες θα κερδίσει τις εκλογές ... και πολύ συχνά με το ελάχιστο οικονομικό κόστος.
Κατά τη διάρκεια της συνεργασίας τους όμως, ενίοτε δημιουργούνται και άλλες σκέψεις.
Τι σκέπτεται λοιπόν ο σύμβουλος για τους πολιτικούς;
- Περιμένουν θαύματα από μένα ...
- Δεν ξέρουν τι ακριβώς θέλουν ...
- Δεν γνωρίζουν τι μπορώ να τους προσφέρω ...
- Με χρησιμοποιούν μόνο σε περίοδο εκλογών ...
- Είναι απείθαρχοι, ανοργάνωτοι, ανοιχτοί «σε κολακείες και φήμες», παντογνώστες ...
Τι σκέπτεται όμως και ο πολιτικός για τον σύμβουλο;
- Πώς διασφαλίζομαι για το αποτέλεσμα;
- Μου τρώει χρόνο και εγώ πνίγομαι ...
- Τι ξέρει αυτός από πολιτική;
- Θέλει να μου φάει τα λεφτά ...
- Είναι απόλυτος, πιεστικός...
Ως συμπέρασμα «Ο γνήσιος πολιτικός δεν είναι προϊόν των ΜΜΕ και των δημοσίων σχέσεων» και ο πολιτικός, κακό προϊόν για διαφήμιση
Δ. Τα πρέπει και τα δεν πρέπει
Είναι απαραίτητο να αναφερθούμε τι πρέπει να αποφεύγει το πολιτικό marketing ή καλύτερα η πολιτική επικοινωνία και στο τι θα πρέπει να επιδιώκει.
Βασικές αδυναμίες αποσπασματικής πολιτικής επικοινωνιακής τακτικής:
- Εμφανή συμπτώματα πολιτικής απεραντολογίας.
- Συγκεχυμένα και ασαφή επαναλαμβανόμενα πολιτικά συνθήματα που μάταια επιδιώκουν να διεγείρουν το κοινό.
- Συνειδητή, βεβιασμένη προσπάθεια επιβολής των πολιτικών θέσεων για ταυτόχρονη αντίληψη, κατανόηση, αποδοχή και ενέργεια (ει δυνατόν) από πλευράς κοινού.
Τι εξασφαλίζει την πιο αποτελεσματική επικοινωνιακή προσέγγιση:
- το Κύρος, που αφορά την αξιοπιστία της πηγής και το περιεχόμενο ενός πολιτικού μηνύματος
- η Πειστικότητα, με βάση τα στοιχεία πολιτικής πειθούς που εμπεριέχονται και βοηθούν στην άμεση αποδοχή και διαμόρφωση ανάλογης συμπεριφοράς
- ο Έλεγχος ανταπόκρισης ενός μηνύματος σε σχέση με τις υπάρχουσες πραγματικές ανάγκες και την ικανοποίησή τους
- η Απόσπαση της προσοχής από ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα, εξαιτίας της υψηλής επηρεαστικότητας και διέγερσης που ασκεί και των «καλώς» χρησιμοποιούμενων λεκτικών κωδικών
- η Σαφήνεια και η ρεαλιστικότητα των πολιτικών θέσεων, λαμβανομένου ασφαλώς υπόψη του κοινού προς το οποίο απευθυνόμαστε.
- Το στοιχείο της διαφορετικότητας που πρέπει να χαρακτηρίζει τις θέσεις, απόψεις και προτάσεις.
- Η τακτική υιοθέτησης φρασεολογίας, κωδικών, μηνυμάτων, συνθημάτων και λέξεων που προκαλούν συναισθηματική διέγερση και ψυχικό επηρεασμό.
- Ανίχνευση, επεξεργασία και δημιουργία συγκριτικών πλεονεκτημάτων.
- Διασφάλιση ομοιομορφίας και ομοιογένειας στον «απανταχού εκφραζόμενο» πολιτικό λόγο.
Επιλογή της Στρατηγικής " timing" αναφορικά με τη διατύπωση πολιτικών θέσεων, τη διοργάνωση πολιτικών εκδηλώσεων, ημερίδων, κ.ά.
Ε. Πολιτική επικοινωνία
Τα βήματα για να φθάσουμε σε μια αποτελεσματική πολιτική επικοινωνία είναι:
- Πολιτικές θέσεις.
- Πολιτικός λόγος.
- Καθορισμός στρατηγικής.
- Τα μηνύματα.
- Διαδικασία μεταφοράς μηνυμάτων (ενέργειες επικοινωνίας).
- Βελτίωση και προβολή της «εικόνας».
- Οργάνωση και Υποδομή.
Πρόγραμμα και χρονοδιάγραμμα ενεργειών (γιατί όχι και προϋπολογισμός).
Ας προσπαθήσουμε πολύ σύντομα να κάνουμε μια μικρή διαδρομή με τα βήματα αυτά.
- Εν αρχήν ην ... η πολιτική και οι θέσεις της. Αν δεν υπάρχει αυτό δεν θα είχαμε λόγο να προχωρήσουμε πιο κάτω, ακόμη και να γράψουμε το άρθρο αυτό.
- Εν αρχήν ην όμως και ... ο λόγος.
Ο πολιτικός λόγος
Ο πολιτικός λόγος διακρίνεται:
α) σε αυτόν που αναλύεται θεωρητικά και έχει ιδεολογικές διαστάσεις.
β) σε αυτόν που αφορά τη διαμεσολαβητική εφαρμογή του: λέξεις, έννοιες, μηνύματα και μέσα μεταφοράς του (ΜΜΕ, κ.λπ.) και τέλος
γ) στην «επαγγελματική» έκφρασή του μέσα και έξω από το Κοινοβούλιο από τον ίδιο τον πολιτικό φορέα, ή τον πολιτικό.Επειδή όμως άλλο ο λόγος ... κι άλλο τα λόγια θα πρέπει να ορίσουμε τους όρους. Χωρίς όρους συμβάλλουμε στην ασυνεννοησία και στην ασάφεια. Και αυτό έχει δυσάρεστες επιπτώσεις και στην πολιτική, αλλά και στην κοινωνία.
Ο πολιτικός λόγος, λοιπόν, σημαίνει εκείνο τον ιδιαίτερο τρόπο που οι πολιτικοί χειρίζονται το λόγο για να δικαιολογήσουν ή περιγράψουν πολιτικές πράξεις ή πολιτικές θέσεις. Ο τρόπος όμως που οι πολιτικοί χειρίζονται το λόγο αυτό, μπορεί να είναι αφελής, πρωτόγονος, υβριστικός, κουτοπόνηρος, ψευδής, αλλά και διαφοροποιημένος, εμπνευσμένος, συναισθηματικός, ορθολογικός, ηθικός, ειλικρινής.
Πότε αυτός ο λόγος χαρακτηρίζεται ως «ξύλινος»;
Όταν η μορφή της γλώσσας που εκφράζει το λόγο αυτό, χρησιμοποιεί περίτεχνα ίσως φραστικά σχήματα με ελάχιστη αναλυτική και συνθετική δυνατότητα. Γλώσσα που συχνά περιέχει αόριστα τα πάντα, χωρίς να δεσμεύει συγκεκριμένα για τίποτα. Γλώσσα που έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν με γλωσσικές και νοηματικές σταθερές που επαναλαμβάνονται επί χρόνια, έχοντας χάσει το νόημα και τη «φλόγα» τους.
Η ερώτηση προς όποιον μας ακούει, «πες μου τι κατάλαβες και τι αισθάνθηκες», είναι η καλύτερη μέθοδος να ελέγξουμε το «ξύλινο» ή μη της γλώσσας μας!
- Ο καθορισμός της στρατηγικής
- Ανάλυση περιβάλλοντος.
- Ανταγωνισμός. Στοιχεία ποιοτικών και ποσοτικών ερευνών.
- Ισχυρά και ασθενή σημεία. Ευκαιρίες και απειλές.
- Επιλογή κατηγοριών κοινού τα οποία θα προσεγγισθούν.
- Ορισμός ποσοτικών και ποιοτικών στόχων.
- Εναλλακτικά σενάρια.
- Τα μηνύματα
Το μυστικό για τη διαμόρφωση του σωστού μηνύματος είναι να απαντάει θετικά στις εξής ερωτήσεις:
Είναι απλό;
Είναι σαφές;
Είναι συνεκτικό;
Είναι περιεκτικό;
Όσον αφορά τη μορφή του θα πρέπει να απαντήσουμε θετικά:
Προκαλεί προσοχή;
Προκαλεί ενδιαφέρον;
Δεν προκαλεί την αισθητική! ...
Όπως είναι φυσικό, σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του μηνύματος παίζουν η σημειολογία και οι συμβολισμοί, που πάντα θέλουμε, χωρίς όμως πάντα να το καταφέρνουμε, να προκαλούν τους κατάλληλους συνειρμούς.
- Η διαδικασία μεταφοράς μηνυμάτων
Γιατί έχουμε όχι μόνο να διαλέξουμε αλλά να συνδυάσουμε και να διαμορφώσουμε:
- Τη διαφήμιση στα ΜΜΕ.
- Τις ενέργειες δημοσίων σχέσεων.
- Τις εμφανίσεις στα ΜΜΕ.
- Τις δημόσιες παρουσίες, συγκεντρώσεις, κλπ.
- Τη δημοσιότητα.
- Τη δημιουργία δικτύων και σχέσεων με τους ανθρώπους των ΜΜΕ.
- Τη δημιουργία και παραγωγή ενημερωτικού και διαφημιστικού υλικού (έντυπα, φυλλάδια, αφίσες, video, web-pages, κ.λπ.).
- Την ταχυδρομική και ηλεκτρονική επικοινωνία, κ.λπ.
- Βελτίωση και προβολή της εικόνας
Έχει γίνει πολύς λόγος για τους περίφημους “image makers”. Κι όμως δεν είναι τίποτα άλλο από επαγγελματίες της επικοινωνίας που χρησιμοποιούν την «κοινή λογική»! Τι εννοώ; Σίγουρα ο “image maker” δεν διαμορφώνει πολιτικό λόγο, βοηθά όμως τον πολιτικό να κάνει αυτό που κάνει ή έκανε ο καθένας μας πριν πάει σ’ ένα πάρτι. Δηλαδή να θέλει να κάνει καλή εντύπωση, ίσως και για να γοητεύσει έναν ή μία, εκπρόσωπο του άλλου φύλου ...
Δηλαδή στάση σώματος, χειρονομίες, έκφραση προσώπου, φωνή, ντύσιμο ...
«Να γέρνεις το κεφάλι προς τον ακροατή, μη σταυρώνεις τα χέρια και να χαμογελάς», λένε οι ειδικοί της γλώσσας του σώματος. Χρήσιμα είναι όλα αυτά, όπως και η ευγενική συμπεριφορά ή η καλαίσθητη εμφάνιση ... Αρκούν όμως; Μπορεί ο εσωστρεφής να γίνει με μιας εξωστρεφής ή να πείσει ότι έχει γίνει; Μάλλον όχι ...
Σίγουρα είναι πολύ χρήσιμες οι κατευθύνσεις αυτής της μορφής. Σίγουρα δεν είναι όσο συχνά φαίνονται επιφανειακές. Είναι όμως ένα ακόμα λιθαράκι στο οικοδόμημα που αποτελεί την ολοκληρωμένη πολιτική επικοινωνία …
Απαραίτητο όμως στοιχείο για το οικοδόμημα είναι η …
- Οργάνωση και Υποδομή
Η οργάνωση, εμφάνιση και λειτουργία των χώρων του πολιτικού ή του πολιτικού φορέα (γραφείων, κ.λπ.).
Η επιλογή άξιων, δραστήριων, δημιουργικών και μεθοδικών συνεργατών.
Η συμπεριφορά των συνεργατών.
Η υποδομή σε υλικό και εξοπλισμό.
Η πληροφόρηση, η πρόσβαση σε πηγές, σε αρχεία.
Η διαρκής ενημέρωση και κωδικοποίηση της πληροφορίας.
Χωρίς όλα αυτά αχρηστεύεται το σύνολο σχεδόν των προηγούμενων βημάτων.
- Προγράμματα και Χρονοδιαγράμματα
Και κάποιες απαραίτητες διευκρινίσεις:
- Άλλο λοιπόν ο πολιτικός λόγος και άλλο οι αφορμές για επικοινωνία που τις εκμεταλλεύεται ο έξυπνος και διορατικός πολιτικός.
- Άλλο η στρατηγική επικοινωνίας και άλλο η επικοινωνία που επιβάλλουν διάφορα θέματα που προκύπτουν και δεν έχουν ενταχθεί στην προγραμματισμένη στρατηγική.
Ο πιο κατάλληλος επίλογος για το άρθρο αυτό είναι ο οκτάλογος του αποτελεσματικού «επικοινωνιακού» πολιτικού:
- Έχω λόγο και ξέρω ότι ο λόγος μου θα κριθεί αν είναι πειστικός, αν είναι διαφοροποιημένος, αν είναι ειλικρινής και αν είναι ουσιαστικός.
- Με νοιάζει να «αρέσω», να έχω ωραία εμφάνιση, ωραίες κινήσεις, ενδιαφέρουσα γλώσσα.
- Λέω απλά αυτό που αισθάνομαι, χωρίς δικαιολογίες και υπεκφυγές. Κι αυτό με διαφοροποιεί.
- Προσπαθώ να είμαι ενημερωμένος. Διεξάγω έρευνες. Είμαι ενήμερος για τις ανάγκες και τις διαθέσεις του κοινού, αλλά και για την πραγματική διάσταση των πραγμάτων. Είμαι οργανωμένος, μεθοδικός και λειτουργώ βάσει προγράμματος.
- Αδιαφορώ για το πολιτικό κόστος. Το πολιτικό κόστος είναι ένας μύθος. Μετά από λίγο οι περισσότεροι θα συμφωνούν μαζί μου …
- Κάνω επιλογές. Σε τελευταία ανάλυση πάντα θα υπάρχουν και κάποιοι δυσαρεστημένοι. Κανένας δεν κατάφερε να ευχαριστεί όλο τον κόσμο.
- Ο συμβιβασμός είναι η «τέχνη» της πολιτικής όχι η ουσία. Δεν συγχέω τον πολιτισμένο τρόπο έκφρασης και τις τακτικές κινήσεις με το στόχο μου. Ο στόχος αυτός πρέπει να διαφαίνεται ότι με συνοδεύει σε κάθε μου κίνηση.
- Είμαι ο εαυτός μου. Το μυαλό μπορεί να δουλεύει, αλλά ο εαυτός μου και τα αισθήματά μου δεν αλλάζουν. Μέσα από αυτό μεταφέρω τη «φλόγα» μου, το «στίγμα» μου, τα «μηνύματά» μου!
CV